Tham vấn bởi Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp.

Tình trạng đau lưng đang ngày càng phổ biến ở người trẻ tuổi do lối sống hiện đại, làm việc văn phòng kéo dài và ít vận động. Việc giảm thiểu tình trạng này không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn ngăn ngừa các biến chứng lâu dài. Dưới đây là các cách giảm thiểu tình trạng đau lưng ở người trẻ tuổi, tập trung vào việc thay đổi lối sống, điều trị Tây y, Đông y, vật lý trị liệu và hỗ trợ tại nhà.

Thay đổi lối sống để giảm tình trạng đau lưng

Đau thắt lưng ở người trẻ tuổi hoàn toàn có thể cải thiện thông qua việc thay đổi môi trường, lối sống cũng như thói quen sinh hoạt hàng ngày. Những điều chỉnh nhỏ này giúp giảm áp lực lên cột sống, tăng cường sức khỏe cơ xương khớp và ngăn chặn tình trạng đau tái phát. Cụ thể, bạn cần chú ý đến tư thế và thói quen hàng ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Tư thế đúng

Giữ tư thế đúng là yếu tố quan trọng nhất để giảm thiểu đau lưng, vì tư thế sai có thể gây căng thẳng cho cột sống và cơ bắp. Theo các chuyên gia, duy trì tư thế chuẩn giúp phân bổ trọng lượng cơ thể đều đặn, giảm nguy cơ chấn thương.

• Ngồi thẳng lưng, vai thả lỏng: Khi ngồi học, ăn uống hay làm việc cần giữ cho 2 bàn chân luôn đặt trên đất, phần đầu gối tạo được với mặt sàn một góc 90 độ. Điều này giúp cột sống thẳng, tránh cong vẹo dẫn đến đau mỏi.
• Dùng điện thoại, máy tính đúng tư thế: Đặt màn hình ngang với tầm mắt, màn hình máy tính cần điều chỉnh sao cho mép trên của màn hình cao ngang tầm với lông mày của người sử dụng. Việc cúi đầu lâu sẽ tăng áp lực lên đốt sống cổ và lưng.
• Nâng hạ vật nặng đúng cách: Chú ý gập gối, giữ lưng thẳng, không xoay người. Sử dụng lực từ chân thay vì lưng để tránh chấn thương đột ngột.
• Không nên cúi gập người đột ngột: Cần cúi người từ từ và dùng lực từ chân, giúp bảo vệ đĩa đệm cột sống khỏi bị tổn thương.

Thói quen sinh hoạt bạn cần lưu ý

Bên cạnh tư thế, thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng đóng vai trò lớn trong việc giảm thiểu đau lưng. Người trẻ thường bỏ qua những thói quen nhỏ này, dẫn đến tình trạng đau kéo dài.

• Nếu phải mang giày cao gót phục vụ cho công việc, bạn cần lựa chọn những đôi giày có độ cao vừa phải và điều chỉnh thời gian đi giày cho phù hợp, tránh gây lệch khung chậu.
• Sau tầm 45 phút ngồi làm việc, học tập nên đứng dậy đi lại để các cơ được thư giãn, giúp lưu thông máu tốt hơn.
• Không nên vừa nằm vừa xem điện thoại hoặc đọc sách, vì tư thế này làm tăng áp lực lên cột sống gấp nhiều lần.
• Gối đầu vừa phải, tránh kê gối quá cao, để giữ đường cong tự nhiên của cổ và lưng.
• Không nên thường xuyên mặc các loại quần áo bó sát cơ thể, vì chúng có thể hạn chế cử động và gây căng cơ.
• Không sử dụng chất kích thích, hạn chế uống rượu bia, hút thuốc lá, vì những chất này làm giảm khả năng hấp thụ canxi, yếu xương khớp.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh để cơ thể thừa cân, béo phì nhằm giảm bớt áp lực lên cột sống, đặc biệt ở vùng thắt lưng.
• Hạn chế căng thẳng: Căng thẳng tinh thần có thể làm cơ bắp co thắt, tăng cường đau lưng, vì vậy hãy thực hành thiền hoặc thư giãn để cải thiện.

Điều trị đau lưng bằng phương pháp Tây Y

Tùy theo nguyên nhân gây ra tình trạng đau lưng, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Phương pháp Tây y tập trung vào việc giảm đau nhanh chóng và kiểm soát triệu chứng, giúp người trẻ nhanh chóng trở lại hoạt động bình thường. Bác sĩ có thể chỉ định phương pháp nội khoa (dùng thuốc) để điều trị cho người bị đau lưng. Thuốc giảm đau thường được sử dụng trong những trường hợp đau lưng cấp dữ dội.

Các nhóm thuốc chủ yếu thường được dùng là:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol, giúp giảm đau nhẹ đến trung bình mà không gây viêm.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Ibuprofen hay Naproxen, Celecoxib, Meloxicam, giảm viêm và sưng tại vùng đau.
• Thuốc giãn cơ: Baclofen, Eperisone, giúp thư giãn cơ bắp bị co thắt.

Ngoài ra, các bác sĩ còn có thể chỉ định các loại thuốc khác tùy theo tình trạng bệnh. Khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ có thể xem xét phẫu thuật cho bệnh nhân, nhưng trường hợp này hiếm ở người trẻ.

Điều trị đau lưng bằng Đông y

Theo quan niệm Y Học Cổ Truyền, đau lưng thuộc chứng Yêu thống. Thắt lưng là phủ của thận nên tình trạng đau lưng có mối quan hệ mật thiết với tạng thận. Nguyên nhân gây đau lưng có thể do ngoại nhân, nội thương hoặc bất nội ngoại nhân. Đông y tập trung vào việc cân bằng âm dương, lưu thông khí huyết để giảm đau từ gốc rễ, phù hợp với người trẻ muốn tránh tác dụng phụ của thuốc Tây.

Ngoại nhân (do ngoại tà xâm nhập):

• Hàn thấp: Thường gặp ở người phải sinh hoạt và làm việc ở những nơi lạnh, ẩm lâu ngày hoặc bị cảm do hàn thấp, khiến khí huyết và kinh lạc ở đường kinh mạch thắt lưng bị bế tắc.
• Thấp nhiệt: Bị cảm do tà khí thấp nhiệt hoặc hàn thấp lâu ngày không khỏi.

Nội thương: Thận chủ cốt tủy và Can chủ cân. Khi cơ thể lao lực quá độ, sức khỏe suy giảm, người già hoặc người mắc những bệnh mãn tính khiến thận tinh bị thương tổn, can huyết hư yếu không nuôi được kinh mạch nên sinh bệnh.

Bất nội ngoại nhân: Do chấn thương vùng lưng, sai tư thế dẫn đến huyết ứ, khí trệ, ảnh hưởng đến sự vận hành của khí huyết.

Bạn có thể tham khảo một số bài thuốc Đông Y trị đau lưng hiệu quả dưới đây:

• Bài thuốc Tứ diệu tán: Trị đau lưng do vùng cột sống bị nhiễm khuẩn. Thành phần: Ý dĩ 20g, Hoàng bá 15g, Ngưu tất 15g, Thương truật 08g. Cách làm: Sắc uống, mỗi ngày uống 1 thang, chia 2 lần.
• Bài thuốc Thư cân chỉ thống tán: Thành phần: Huyền hồ, Đào nhân, Đương quy, Một dược (chế), Ngưu tất, Nhục quế, Nhũ hương. Cách làm: Tán bột các vị thuốc trên với liều lượng bằng nhau, mỗi lần uống 6g chiêu với rượu được hâm nóng.

Bên cạnh đó, ngoài bài thuốc Đông y điều trị đau lưng bạn có thể tham khảo sử dụng sản phẩm bảo vệ sức khỏe Thảo Linh Tiên Bình Đông. Sản phẩm là sự kết tinh hoàn hảo của 9 loại thảo dược có tác dụng hiệu quả trong hỗ trợ điều trị các vấn đề về xương khớp nói chung và đau lưng nói riêng. Đây là một trong những sản phẩm có bảng thành phần hoàn toàn từ thiên nhiên và được nhiều người tiêu dùng tin tưởng.

Thảo Linh Tiên Bình Đông – Sự kết tinh hoàn hảo của 9 loại thảo dược, hỗ trợ giảm đau nhức, tê mỏi chân tay do viêm khớp, thoái hóa khớp và phong thấp.

Một số phương pháp Đông Y khác mà người bệnh có thể tham khảo và lựa chọn là:

• Châm cứu: Kích thích các huyệt vị, hỗ trợ giảm đau, chống viêm, theo các nghiên cứu từ Vinmec.
• Bấm huyệt: Tác động vào các huyệt vị giúp giảm đau, thư giãn cơ, lưu thông khí huyết, có thể thực hiện tại nhà hoặc tại cơ sở y tế cổ truyền.

Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng là phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh đau lưng. Mục tiêu chính của phương pháp này là giảm đau lưng, tăng phạm vi vận động và sự linh hoạt, nâng cao sức cơ và đĩa đệm cột sống. Phương pháp này không dùng thuốc, phù hợp cho người trẻ muốn duy trì sức khỏe lâu dài.

Một số biện pháp vật lý trị liệu và phục hồi chức năng được đánh giá cao trong việc hỗ trợ điều trị đau lưng, bao gồm:

Chủ động

• Bài tập kéo giãn cơ: Giúp tăng độ linh hoạt, giảm căng thẳng cơ bắp.
• Bài tập di chuyển với thiết bị: Sử dụng máy móc để hỗ trợ vận động an toàn.
• Bài tập tăng cường cơ bắp: Tập trung vào cơ bụng và lưng để hỗ trợ cột sống.
• Bài tập dưới nước: Giảm trọng lực, dễ dàng hơn cho người đau nặng.

Bị động

• Dùng nhiệt trị liệu (lạnh hoặc nóng): Giảm viêm và đau nhanh chóng.
• Dùng sóng âm, siêu âm trị liệu: Kích thích lành vết thương.
• Trị liệu bằng ánh sáng: Laser để giảm đau.
• Kích thích điện: Giảm co thắt cơ.

Các biện pháp vật lý trị liệu được đánh giá cao trong việc hỗ trợ điều trị đau lưng, giúp người trẻ nhanh chóng phục hồi mà không cần can thiệp xâm lấn.

Hỗ trợ giảm đau lưng tại nhà cho người trẻ

Bạn có thể áp dụng một số phương pháp tại nhà giúp cải thiện tình trạng đau lưng ở người trẻ như các hoạt động đơn giản, dễ thực hiện hàng ngày. Những cách này giúp giảm đau tức thì và duy trì sức khỏe mà không cần đến bệnh viện thường xuyên.

• Các hoạt động thể chất phù hợp: Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao (bơi lội, đi bộ, yoga,…) để giúp nâng cao sức khỏe cơ xương khớp, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Giảm đau nhanh tại nhà: Sử dụng những sản phẩm hỗ trợ giảm đau nhanh tức thì như miếng dán giảm đau, thuốc bôi ngoài da.
• Chườm nóng, chườm lạnh: Chườm nóng 20 phút sau đó chườm lạnh 20 phút. Căn cứ vào hiệu quả giảm đau để chọn phương pháp chườm phù hợp. Bạn cần lưu ý chỉ nên chườm nóng hoặc lạnh 2 – 3 lần mỗi ngày.
• Thực phẩm và dinh dưỡng dành cho người đau lưng: Hạn chế các loại thực phẩm chất béo và dầu mỡ, nhiều đường, nhiều muối hoặc những thực phẩm cay nóng. Tìm hiểu thêm các loại thực phẩm cho người đau lưng tại bài viết “Đau lưng ăn gì“.
• Thực hiện các bài tập giãn cơ giảm đau lưng: Những bài tập yoga, pilates với các động tác giãn cơ nhẹ nhàng như xoay cổ, kéo căng cơ vùng cổ, nghiêng đầu sang 2 bên sẽ giúp bạn giảm bớt đau nhức, cải thiện tình trạng căng thẳng.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Trong các trường hợp đau lưng nghiêm trọng cần sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm thì cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc sử dụng hay tăng liều lượng thuốc.
• Sử dụng các mẹo giảm đau lưng tại nhà và các động tác massage. Tìm hiểu thêm bài viết về “Mẹo dân gian chữa đau lưng“.

Áp dụng các cách trên một cách kiên trì sẽ giúp giảm thiểu tình trạng đau lưng ở người trẻ tuổi hiệu quả. Nếu đau kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có chẩn đoán chính xác.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thành Danh

Tác giả: Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital, Hello Bacsi, Medlatec